حشره فرش خوار یکی از دشمنان مرموز فرش است. در واقع وقتی ما تصور میکنیم که فرش خود را از شر انواع آسیبها مصون نگه داشتهایم؛ این حشرات خیلی آرام و بی سر و صدا در حال تخریب فرشهای ما هستند. از این رو آشنایی با انواع حشرات فرش خوار بسیار مهم است. به عبارت دیگر شناخت این حشرات اولین قدم در مبارزه با آنها و جلوگیری از آسیب دیدن فرش از این طریق است. بر همین اساس در این نوشته بهطور مختصر شما را با چهار حشره فرش خوار متداول آشنا خواهیم کرد.
پروانه فرش
اولین کرم فرش خواری که باید آن را از محیط زندگی خود دور کنید پروانه فرش است. این حشرات معمولا تنها در بازه رشد به فرش شما آسیب میزنند. در واقع پروانههای فرش خیلی زود به سن پیری میرسند؛ و در سنین پیری اغلب خطری برای فرش ندارند. اما نکته این است که در سن بلوغ آنها میتوانند با وسعت زیاد تخمگذاری کرده و حشرات از تخم درآمده، برعکس پروانههای پیر، با سرعت بسیار زیاد و اشتهای بالایی شروع به خوردن الیاف فرش میکنند. به عنوان مثال هر حشره میتواند 100 تا 150 تخم را در هر مرحله تولید کرده و تخمها طی 5 روز به حشره تبدیل میشوند.
بید لباس
بید لباس یکی دیگر از حشرات متداول در زمینه آسیب به فرش هستند. بیدها را میتوان از نظر میزان، شدت و تنوع آسیبزایی، قویترین حشره فرش خوار دانست. بیدها میتوانند حتی به برخی الیاف مصنوعی نیز آسیب برسانند. به همین دلیل نیز باید خیلی سریع در مقابل آنها ایستادگی کرد؛ و حتی از شکلگیری کلونی آنها جلوگیری نمود. بیدها میتوانند به بسیاری از چیزها، از جمله فرش، لوازم خانگی و حتی حیوانات خانگی نیز آسیب بزنند.
بیدها انواع مختلفی دارند. آنها معمولا در فضای تاریک و غیرقابل دسترس وسایل مدنظر لانه میکنند. بنابراین اگر فرشی را در انباری گذاشتهاید؛ با احتمال بیشتری دچار آسیب خواهد شد.
در نهایت از نظر ظاهری این حشره فرش خوار ابعادی بین 5 تا 8 میلیمتر دارد. همچنین آنها دارای بالهایی جمع شده در کنار بدن خود هستند؛ که در حالت سکون دیده نمیشود.
لارو سوسک فرش رنگی (سوسک بالغ)
لارو یکی دیگر از حشرات فرش خوار است. این حشره نیز بیش از هرچیز به الیاف پشمی حمله میکند. با این وجود سبک رشد و تغذیه آن از این الیاف متفاوت است. به همین دلیل نیز میتواند موزیانهتر عمل کرده و حتی گاهی مبلمان منزل شما را نیز دچار آسیب کنند.
در واقع لارو سوسک فرش رنگی اغلب در گوشهها، درزها و نقاط خارج از دید تخم گذاری میکند. به همین دلیل در اولین مراحل رشد و نمو بسیار خارج از دید است. همچنین سرعت سوراخ کردن الیاف طبیعی توسط لاروها شدیدتر و هدفمندتر است. به عبارتی مشاهده کردن سوراخهای کوچک روی فرش، میتواند نشانهای مبنی بر وجود لارو سوسک فرش رنگی در فضای زندگی شما باشد.
پاکسازی محیط زندگی از لاروها معمولا کار مشکلتری است. در واقع از آنجا که آنها در ابتدا غیرفعال هستند؛ همچنین به دلیل حضور آنها در نقاط خارج از دید مانند درزها و گوشهها و…، پاکسازی کامل آنها کاری دشوار است. با این وجود این کار نیز غیرممکن نیست.
برای شناسایی این لاروها نیز میتوانید به شکل ظاهری آنها توجه کنید. از نظر ظاهری لارو حشرهای کوچک با بدنهای پرزدار هستند. در واقع موهای روی آن را باید نشانه اختصاصی لارو سوسک فرش رنگی دانست. به همین دلیل نیز گاهی آن را کرم کرک دار نیز مینامند. نکته دیگر اینکه حداکثر اندازه این لاروها نیم سانتیمتر است. با این وجود در اغلب موارد به این اندازه نمیرسند. از نظر رنگی نیز این حشرات در مراحل رشد خود تغییر رنگ نسبتا زیادی دارند. به همین دلیل نیز در پسوند خود کلمه رنگی یا رنگارنگ دارند. در واقع به همین دلیل است که برخی لاروها کاملا رنگی روشن داشته و برخی دیگر رنگ تیره دارند.
نکته جالب در مورد لاروها این است که معمولا در الیاف تمیز رشد نکرده و آنجا را به عنوان محل زندگی خود انتخاب نمیکنند. بنابراین اگر برنامه منظمی برای شستشوی فرشها و سایر محصولات دارای الیاف طبیعی خود (مانند کوسنها، پتوها و…) داشته باشید؛ تقریبا بعید است که دچار این حشره فرش خوار شوید.
سوسک فرش
اولین حشرهای که میتواند به فرشهای شما آسیب برساند؛ سوسک فرش است. سوسک فرش انواع مختلفی دارد. با این وجود روش آسیبزایی همه آنها به یک شکل است. در واقع این حشره فرش خوار اغلب به فرشهای دستباف با الیاف طبیعی آسیب میزند. در این میان نیز فرشهای با الیاف پشمی بیش از سایر فرشها در معرض آسیب هستند.
در میان سوسکهای فرش، سوسک سیاه و سوسک رنگی بیشتر دیده میشوند. این سوسکها اغلب در اندازهای هستند که به راحتی با چشم غیرمسلح میتوانید آنها را ببینید. سوسکهای سیاه بین 3 تا 5 میلیمتر طول دارند. در حالی که سوسکهای رنگی کوچکتر بوده و اندازهای حدود 2 تا 3 میلیمتر دارند. از نظر ظاهری سوسکهای رنگی را میتوان شبیه به کفشدوزک دانست.
نکته بسیار مهم دیگر در مورد سوسکهای فرش، آسیبزایی آنها برای سایر محصولات ساخته شده از الیاف طبیعی است. در واقع برای آنها تفاوتی میان فرش پشمی، قالیچه، ترمه، پارچه موهر، لباسهای پشمی و موارد مشابه وجود ندارد. در نتیجه باید تا جای ممکن مراقب حضور این حشره فرش خوار در محیط زندگی خود باشید.
نکته مثبت اینکه سوسکهای فرش به راحتی قابل از بین بردن و کنترل هستند. در واقع اغلب سموم استاندارد موجود در بازار، به راحتی از پس این حشره برآمده و محیط زندگی و انباری ساختمان شما را عاری از آنها میکنند. البته گاهی بعضی محیطها، مانند فضاهای نزدیک به چاه فاضلاب و محیطهای مرطوب، ذاتا استعداد بیشتری در پرورش انواع حشرات دارند.
در پایان باید گفت اگرچه عامل آسیب زدن حشرات به فرش اغلب یکی از این حشرات هستند؛ اما همچنان حشرات دیگری نیز در این زمینه وجود دارند. همچنین هر یک از این حشرات دارای زیرگونههایی هستند که در این نوشته از معرفی آنها عبور کردیم. با این وجود یک نکته کلی در مورد همه آنها صادق است. آن هم اینکه اگر میخواهید فرشهای شما دچار این مشکلات نشوند؛ باید بهداشت محیط قرار گرفتن فرش و بهداشت خود فرش را به خوبی رعایت کنید.
شستشوی منظم فرش هر چند ماه یک بار بسیار مهم است. این شستشو میتواند به عمق فرش نفوذ کرده و ریزترین حشرات میکروسکوپی موجود در ریشه های فرش را نیز از بین ببرد. این کار کمک میکند تا فرش شما فضای مساعدی برای رشد این حشرات نباشد. همچنین جاروبرقی کشیدن فرش به صورت مرتب نیز میتواند تا حدود زیادی در این زمینه موثر بوده و امکان زندگی و گسترش کلونی آنها را کاهش دهد.