آیا بخشی از فرش خانه شما در اثر رطوبت پوسیده شده است؟ و یا ممکن است در اثر ضربه پاره شده باشد؟ در هر صورت قطعاً نگران فرش ارزشمند خانه هستید و احتمالاً فکر کنید که هرگز نمی‌توانید این آسیب‌ها را برطرف کنید. اما آیا تا به حال چیزی درباره پودگذاری فرش شنیده‌اید؟ احتمالاً می‌دانید که پودگذاری فرش‌ها مرحله‌ای از بافت فرش دستبافت است که در آن نخ پود را به صورت افقی از لابه‌لای تارهای فرش عبور می‌دهند. اما این چه ارتباطی با ترمیم فرش‌های آسیب دیده دارد؟
قطعاً تا به حال عبارت تار و پود را شنیده‌اید. این تار و پود بیانگر دو نوع رشته گذاری هنگام بافت فرش دستبافت است. در مراکز معتبر قالی شویی از تکنیک پودگذاری فرش برای ترمیم استفاده میکنند. اگر فرش خانه شما فرسوده و یا پاره شده است، به راحتی می‌توانید از همین خدمات برای ترمیم فرش‌ها استفاده کنید. اما قطعاً در همین لحظه علاقه دارید تا اطلاعات کاملتری درباره پودگذاری فرش و اهمیت آن در رفو فرش بدانید.
پودگذاری فرش برای چیست؟ و چه اهمیتی دارد؟
به زبان خیلی ساده پودگذاری مرحله‌ای از بافت فرش دستبافت است که در این مرحله نخ پنبه‌ای یا پشمی به نام نخ پود را به شکل افقی از لابه‌لای نخ‌های تار فرش عبور می‌دهند. نخ‌های تار همان رشته نخ‌های عمودی هستند.
پودگذاری فرش پس از گره زدن هر ردیف از گره‌های فرش انجام می‌شود. یعنی زمانی که قالیباف ماهر یک ردیف از گره‌ها را تمام میکند، از یک رشته نخ پود برای عبور میان نخ‌های تار و کوباندن آن برای محکم نگهداشتن گره‌ها در جای خود استفاده میکند. پودگذاری، تاثیر مستقیم برای تراکم و استحکام فرش دارد. این مرحله باعث می‌شود تا:
- گره‌ها در جای خود ثابت شوند.
- فرش را در برابر کشش و یا پارگی مقاوم میکند.
- تراکم فرش را منسجم کرده و بافت آن را محکم‌تر و با دوام‌تر میکند.
- شکل و قالب فرش را شکل داده و از درهم رفتن گره‌ها و به هم خوردن نقش فرش جلوگیری میکند.
از چه نوع نخ‌هایی برای پودگذاری فرش استفاده میکنند؟
جنس نخ موضوع کلیدی در مرحله پودگذاری فرش است. اما جنس نخ پود باید با دیگر نخ‌های استفاده شده در تار و یا گره‌های فرش سازگار باشد. در کل از سه نوع نخ برای مرحله پودگذاری فرش‌ها استفاده میکنند:
پود پنبه‌ای
نخ‌های پنبه‌ای بهترین گزینه برای پودگذاری فرش هستند. این نخ‌ها استحکام بالایی دارند و کش نمی‌آیند. برای همین از تاب برداشتن و یا تغییر شکل فرش‌ها جلوگیری میکنند. فرش‌هایی که دارای پود پنبه‌ای هستند، معمولاً ظاهر صاف و بافت کاملاً متراکم و یکدستی دارند.
پود پشمی
پود پشمی دیگر منسوخ شده و معمولاً در بافت فرش‌های قدیمی خصوصاً فرش‌های دستبافت عشایری دیده می‌شود. زیرا عشایر نخ‌های پشمی تهیه می‌کردند و از همان نخ‌ها نیز برای پودگذاری فرش استفاده می‌کردند. پودهای پشمی انعطاف پذیری خوبی دارند، اما ممکن است در طول زمان باعث تغییر شکل جزئی بافت فرش شوند.
پود ابریشمی
بهترین و مقاوم‌ترین نوع پودگذاری فرش است که فقط برای بافت فرش‌هایی با نقش‌های بسیار ظریف و یا فرش‌های نفیس استفاده می‌شود. ابریشم نخ گران قیمتی است و قاعدتاً تاثیر مستقیم در ارزش نهایی فرش‌ها دارد.
مطالعه بیشتر: رفوی فرش پوسیده
نگاهی به فرایند پودگذاری فرش
قطعاً هدف شما از مطالعه این مقاله یادگیری مهارت قالی بافی نیست. از طرفی در این مطلب دنبال این هستیم که ببینیم پودگذاری فرش چه تاثیری برای ترمیم فرش دارد و مراکز قالیشویی چگونه از این تکنیک استفاده میکنند. اما به هر حال برای تکمیل اطلاعات بهتر است نیم نگاهی در فرایند پودگذاری هم بیاندازیم.
پودگذاری فرش از پایان مرحله گره زنی آغاز می‌شود. قالی باف پس از آنکه یک ردیف کامل از گره‌ها (خواب فرش) را بر روی تارها می‌زند، نخ پود را از لابلای تمام تارها عبور می‌دهد. این کار با توجه به نقشه فرش و به صورت یکی در میان از زیر و روی تارها انجام می‌شود.
پس از عبور نخ پود مرحله کوبیدن آغاز می‌شود. احتمالاً بارها این مرحله را در تمام فیلم‌های قالی بافی دیده‌اید. زمانیکه هنرمند قالیباف یک شانه فلزی یا چوبی را محکم در لابه‌لای تارها می‌زند. البته او در حال پودکوبی است. پس از کوبیده شدن نیز نخ‌های اضافی پود قیچی شده و فرایند پودگذاری در مرحله گره زنی بعدی ادامه پیدا میکند.
پودگذاری فرش و ترمیم بخش‌های آسیب دیده
حالا که کاملاً مفصل از مرحله پودگذاری فرش صحبت کردیم، وقت آن رسیده که از اهمیت آن برای ترمیم فرش‌های آسیب دیده هم بگوییم. پودگذاری در قالیشویی یک مهارت کاملاً تخصصی است که برای رفوگری و مرمت فرش‌های آسیب دیده انجام می‌شود. در ترمیم فرش قرار است تا نخ‌های پود جدید جایگزین نخ‌های از دست رفته و یا پوسیده شود. تنها تفاوت در این است که قالیباف نخ‌های پود را در هر مرحله از گره زنی فرش‌ها اضافه میکند. اما استادکار رفوگری این نخ‌ها را برای بخش‌های آسیب دیده فرش و بازگرداندن استحکام و ساختار آن انجام می‌دهد. معدود مراکز قالیشویی در تهران وجود دارند که خدمات این نوع ترمیم را پشتیبانی میکنند.
چه زمانی باید از پودگذاری برای ترمیم فرش استفاده کنید؟
از آسیب‌های فرش نترسید. پارگی‌ها و یا فرسودگی‌ها دلیل کافی نیست که بخواهید فرش‌های خانه را تعویض کنید. کافی است از مهارت یک رفوگر حرفه‌ای استفاده کنید تا هر نوع پارگی یا سوراخ و یا فرسودگی را به طور کامل برطرف نمایید. در شرایط خاص می‌توانید از پودگذاری فرش در مرحله ترمیم و رفو فرش استفاده کنید. مواردی مانند:
- هر نوع پارگی یا سوراخ در فرش که عملاً پودهای آن منطقه فرش را پاره کرده است.
- پودهای پوسیده شده به علت رطوبت زیاد و یا فرسودگی فرش‌ها
- پودهایی که به علت کشیده شدن بیش از حد فرش پاره شده‌اند
- پوسیدگی پودها به علت شستشوی غیر اصولی مانند زمانیکه مرحله آبکشی و خشک شدن کامل انجام نشده و پودها پوسیده هستند.
- تغییر شکل فرش به علت قرار گرفتن نامناسب و یا رول شدن بیش از حد طولانی
روفوگر چگونه پودگذاری فرش را انجام می‌دهد؟
پودهای فرسوده باید ترمیم شوند، اما نمی‌توانیم کل بافت فرش را از هم باز کنیم. ولی رفوگرهای مجرب بدون نیاز به تخریب بافت و گره‌های فرش قادر هستند که همان چند عدد پود مستهلک شده و یا پاره شده را به طور کامل تعویض کنند. اگر به ترمیم فرش نیاز دارید، کافی است از خدمات بهترین قالیشویی در تهران استفاده کنید. در مراکز اصلی قالیشویی از استادکاران رفوگری استفاده میکنند و مراحل کار به قرار زیر است:
تشخیص و ارزیابی نوع آسیب فرش
در ابتدا رفوگر تمام فرش را با دقت بررسی میکند تا مقدار آسیب وارد شده به پودها و یا تارها را مشخص کند. این آسیب می‌تواند به علت کشیدگی فرش‌ها، پارگی و یا فرسودگی باشد.
انتخاب نخ مناسب
رفوگر در قدم بعدی نوع نخ پود کار شده در فرش را شناسایی میکند. نخ جدید باید از جنس همان نخ پود فرش باشد و حتی ضخامت و رنگ آن مطابقت کامل داشته باشد. انتخاب نخ مناسب برای جلوگیری از ایجاد تنش نامتقارن و حتی تغییر شکل فرش پس از رفو الزامی است.
آماده سازی ناحیه آسیب دیده
فرش آسیب دیده را بر روی دار محکم میکنند. سپس با دقت نخ‌های پود آسیب دیده را از میان تارها و گره‌های سالم فرش بیرون می‌کشند. دقت کنید که هیچ گره‌ای روی نخ‌های پود بسته نشده و آنها فقط در میان ردیف گره‌های تار قرار دارند.
عبور دادن پود جدید
رفوگرها در این مرحله از یک نوع سوزن دو سری قلاب‌دار مخصوص استفاده میکنند. این سوزن‌ها به شکلی طراحی شده‌اند که به راحتی از لابه‌لای تارهای قبلی فرش عبور داده می‌شوند. البته این کار نیاز به دقت، مهارت و زمان کافی دارد. استادکار رفوگری با دقت سوزن را در میان تارها عبور داده و نخ پود جدید را جایگزین میکند.
کوبیدن و محکم کردن
حتی در پودگذاری فرش‌های آسیب دیده نیز مرحله کوبیدن و محکم کردن انجام می‌شود. رفوگر پس از عبور دادن پود از یک نوع شانه مخصوص برای کوباندن و تنظیم نهایی فرم فرش استفاده میکند. در برخی از موارد عمق آسیب دیدگی‌ها آنقدر زیاد است که ممکن است بخشی از گره گذاری‌ها نیز فرسوده شده و یا از دست رفته باشند. لذا یک مرحله گره گذاری و بازیابی طرح تخریب شده فرش نیز انجام می‌شود.
اتمام کار
در پایان نخ‌های اضافی قیچی شده و ناحیه ترمیم شده برای اطمینان از همواری و یکدستی با دیگر قسمت‌های فرش بررسی می‌شود. حالا فرشی در اختیار دارید که مانند روز اول نونوار، تمیز و البته کاملا سالم با نقش‌های بازیابی شده است.+
نکته‌هایی که باید درباره پودگذاری فرش بدانید
پودگذاری فرش مرحله زنده کردن فرش‌های قدیمی و خراب شده است. گاهی یک فرش ارزشمند تنها به خاطر یک حادثه و پارگی جزئی قابلیت‌های خود را از دست می‌دهد. همه‌ی ما از قیمت بالای فرش مطلع هستیم و اصلاً علاقه نداریم که فرش‌های ارزشمند خانه را فقط به خاطر یک پارگی جزئی و یا فرسودگی در اثر رطوبت دور بیاندازیم. کافی است از خدمات قالیشویی تهران برای رفو فرش‌های آسیب دیده استفاده کنید. اما اگر برای پودگذاری فرش اقدام می‌کنید، حتماً چند نکته کلیدی را در نظر داشته باشید:
- پودگذاری فرش کار هر قالیشویی نیست. حتماً از قبل مهارت و خدمات پودگذاری در مراکز قالی شویی را بررسی کنید. حتی می‌توانید با استفاده از قالیشویی آنلاین بهترین مراکز تخصصی ترمیم فرش را پیدا کنید.
- از شستشوی فرش‌های آسیب دیده قبل از ترمیم خودداری کنید. هر نوع شستشوی فرش مادامیکه هنوز بخش‌های آسیب دیده را اصلاح نکرده‌اید، باعث بیشتر شدن دامنه خرابی فرش می‌شود.
- پودگذاری و رفوگری فرش مرحله زمانبر و بسیار ظریف است. حتماً درباره هزینه پودگذاری فرش از قبل با کارشناسان مجرب مشورت کنید. بهتر است از شماره قالیشویی معتبر برای انجام این کار استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: رفوی فرش ماشینی و دستبافت در منزل
آیا به پودگذاری فرش نیاز دارید؟
پودگذاری فرش یکی از خدمات ترمیمی و نجات بخش برای فرش‌های آسیب دیده است. دقت کنید که هدف از پودگذاری اگرچه بازیابی طرح‌های فرسوده فرش است، اما قطعاً یک اقدام اساسی برای جلوگیری از تداوم فرسایش و نابودی کامل فرش است. برای همین اگر فرش خانه شما آسیب دیده و یا فرسوده است، حتماً مرحله پودگذاری را جدی بگیرید.
توصیه اصلی بررسی بخش‌های آسیب دیده تا قبل از پودگذاری فرش است. برای این کار نیز می‌توانید از سفارش آنلاین قالیشویی نوین استفاده کنید. کارشناسان ما با جزئیات کامل بخش‌های آسیب دیده فرش شما را بررسی کرده و هزینه نهایی را با توجه به عمق این آسیب دیدگی‌ها محاسبه میکنند. در عین حال می‌توانید از ترمیم تا پاکیزگی بر خدمات قالیشویی نوین حساب باز کنید.
