قالی یا فرش، جز جدانشدنی محیط منازل مسکونی ایرانیان است. هر چه قدر هم مصالح و متریالهای جدیدی نظیر سرامیک و پارکت و … باکیفیت و متنوع باشند، باز هم جای فرش را نمیگیرند. علاقه مردم ایرانیان به حدی است که حتی با وجود قابلیت شستشوی سریع و آسان کفپوشهایی نظیر سرامیک و پارکت، حاضر به پرداخت نرخ قالیشویی هستند اما از قالی دل نخواهند کند.
به تناسب علاقه مردم ایران به قالی، صنعت قالیبافی هم زنده و رو به جلو کار خواهد کرد. در گذشتههای نه چندان دور، شاید حدود 40 تا 50 سال پیش، کارگاههای قالیبافی یکی از معدود مشاغل خارج از خانهای بودند که زنان قابلیت فعالیت در آن را داشتند. امروزه دیگر کارگاههای قالیبافی به فراوانی آن زمان نیستند اما آیا این موضوع دلیل مناسبی برای در نظر نگرفتن درآمد قالی بافی در منزل است؟
در این مقاله، قصد داریم در مورد میزان درآمد قالی بافی در منزل صحبت کنیم و ببینیم آیا بافت قالی در منزل، نسبت به زحمت و هزینه آن، صرفه اقتصادی دارد؟ آیا قالی بافی در منزل میتواند به عنوان یک شغل با قابلیت پیشرفت و درآمدزایی بالا به حساب بیاید؟ پاسخ این سوالات را در ادامه مقاله خواهیم داد. اگر شما هم به دنبال یک شغل دوم با هزینه کم و سوددهی معقول هستید، پیشنهاد میکنیم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
مقایسه هزینه تولید و فروش قالی
فرشهای دستباف به دلیل زمان طولانی که طول میکشد تا بافته شوند و زحمت بافندگان برای آن، یکی از گرانترین انواع فرش در جهان هستند. کیفیت و طول عمر فرش دستباف در کنار ارزش معنوی آن، باعث میشود فرش دستباف را نه به عنوان نوعی پوشش سطح زمین بلکه به عنوان یک اثر هنری به خرید و فروش بگذارند.
برای شروع بافت فرش در منزل، شما به سرمایه اولیهی حدودا 30 میلیونی نیاز خواهید داشت که هزینه ساخت دار قالی، نخها و تجهیزات اولیه خواهد بود. البته این در حالتی است که شما به اصول بافت قالی مسلط باشید. در غیر این صورت، باید یک دوره آموزش قالی بافی در منزل نیز ببینید. این دوره هزینه زیادی برای شما در بر نخواهد داشت. حتی میتوانید از مراکز آموزش فنی و حرفهای در سراسر کشور استفاده کنید و در دوره آن به صورت رایگان یا با کمترین هزینه ثبت نام کنید. به هر حال، پس از آن که آموزشهای بافت قالی را فرا گرفتید و وسایل بافت قالی را نیز تهیه کرده، دار قالی را به پا کردید و آماده بافت قالی شدید، وارد مرحله دوم یعنی بافت قالی خواهید شد.
بافت قالی بسته به سرعت دست شما، زمان حداقل چند ماهه خواهد برد. تبدیل نخهای رنگارنگ به یک قالی زیبا و ارزشمند، پروسه طولانی و زمانبری دارد. حداقل 6 ماه باید روی یک قالی 6 متری وقت بگذارید تا به انتها برسد. البته که تعداد بافندگان و مهارت آنها میتواند این عدد را افزایش یا کاهش دهد، اما به صورت میانگین بین 6 تا 9 ماه زمان برای بافت یک قالی در ابعاد 6 متر نیاز خواهید داشت.
بعد از آن که کار بافت قالی به اتمام رسید، به مرحله کسب درآمد قالی بافی در منزل رسیدهاید! اکنون باید قالی را به فروش بگذارید که اگر کمی به مهارتهای فروش مسلط باشید، میتوانید یک قالی با ابعاد گفته شده را چیزی حدود 100 میلیون تومان به فروش برسانید. با احتساب هزینههایی که برای شروع انجام دادید، حداقل 70 میلیون تومان از این قالی به شما سود رسیده است که اگر به صورت میانگین، 7 ماه برای بافت قالی زمان گذاشته باشید، ماهیانه 10 میلیون تومان سود خالص برای شما از بافت قالی در منزل به دست خواهد آمد.
این عدد در ابتدا ممکن است آن قدر هم زیاد به نظر نیاید اما با افزایش سرعت بافت شما و کمک گرفتن از بافندگان، میتوانید کسب و کار خود را گسترش دهید و به صورت همزمان، چند قالی را ببافید. این موضوع به طور قابل توجهی درآمد شما را افزایش میدهد و تا چند برابر مقدار اولیه نیز میرساند. به مرور میتوانید قیمت فروش قالیها را افزایش دهید.
حتی با پیدا کردن واسطهها، میتوانید به صادرات فرش نیز فکر کنید. کسب درآمد دلاری از صادرات فرش شاید عجیب و بعید به نظر برسد اما افراد زیادی امروزه از استانهای مختلف کشور، به آن دست پیدا کردهاند و فرشهای خود را به کشورهایی نظیر امارات، عمان، عراق، ترکیه، آلمان، انگلیس، کره جنوبی و… صادر میکنند.
روش های کسب درآمد قالی بافی در منزل
همانطور که در قسمت قبل دیدیم، قالی بافی به صورت کلی میتواند درآمد قابل قبولی برای شما داشته باشد. اگر کسب و کار خود را گسترش دهید، درآمد قالی بافی در منزل از مرحله قابل قبول فراتر رفته و به مرحله عالی میرسد. در این بخش، قصد داریم راهکارهای کسب درآمد از طریق قالی بافی را مورد بررسی قرار دهیم که به صورت کلی، شامل سه راهکار زیر خواهد بود:
- فروش مستقیم قالی : راهکار اول، این است که خودتان به همراه تعدادی از دوستان یا اعضای خانواده، قالی بافی را یاد گرفته و شروع به بافتن قالی کنید و پس از اتمام آن، اقدام به فروش آن نمایید. طبیعتا اگر بتوانید از طریق این روش، قالی ببافید و فروشندگان واقعی آن را پیدا کنید، به قول معروف «نانتان توی روغن است»! سود سرشار ناشی از فروش قالی دستباف به اندازهای است که به شما اجازه میدهد با همان فروش اول، به فکر گسترش کسب و کار خود باشید و فرآیند بافت همزمان چند تخته فرش را به راه بیاندازید.
- مزیت این روش، همانطور که گفتیم، درآمد بسیار بالای آن است که میتواند تا سی میلیون در ماه هم افزایش پیدا کند. در عین حال، این روش معایبی هم دارد. پیدا کردن مشتری برای فرش دستباف چندان ساده نیست و بسیاری از دلالان، به نوعی بازار تولیدکنندگان را کساد کردهاند. شما در واقع با این روش، دلالان را دور میزنید اما ایجاد ارتباط با مشتریان واقعی، شاید چندان آسان نباشد. البته که شبکههای اجتماعی امروزه برای مشتری پیدا کردن ابزار خیلی خوبی هستند اما به هر حال، مسیر آسانی را در پیش نخواهید داشت.
همکاری با واسطه و کار به صورت پروژه ای : دومین راه برای کسب درآمد قالی بافی در منزل، همکاری با افرادی است که میتوانند قالی شما را به مشتریان بفروشند. در این روش، میتوانید پیش از شروع کار هم مشتری آن را بیابید یا قالی بافته شده را به واسطهها ارائه بدهید تا مشتری مناسبی برای آن پیدا کنند. در این روش، شما باید بخشی از درآمد حاصل از فروش قالی را به واسطهها بپردازید و خالص دریافتی شما کمتر از روش اول است اما در عوض، تضمین فروش دارید و نیازی نیست مدتها در فضاهای مختلف به دنبال مشتری بگردید. - بافندگی : اگر به قالی بافی و روشهای مختلف بافت آن مسلط هستید و دستتان هم تا حدی در بافت قالی گرم شده است، میتوانید به عنوان بافنده جذب کارگاههای قالی بافی شوید. در این روش شما دیگر به نحوه فروش قالی کاری ندارید. خواه قالی فروش برود یا نرود، شما دستمزد کار خود را دریافت خواهید کرد، نه کمتر و نه بیشتر. این روش برای افرادی که شرایط حضور در بازار و ارتباط با واسطهها و خریداران را ندارند، یک روش درآمد تضمینی محسوب میشود؛ هر چند مقدار درآمد آن به مراتب از روشهای قبلی کمتر است. دستمزد بافندگان امروزه به دو روش پرداخت میشود. روش اول، بر مبنای تعداد گرههاست. در این روش، به تعداد گرههای فرش که به ابعاد آن بستگی دارد، به بافنده دستمزد میدهند. روش دوم، دستمزد را بر اساس تعداد رجهای بافته شده پرداخت میکند. هر دو روش در عمل حقالزحمه یکسانی به بافنده میپردازند که مقدار آن بستگی به چله فرش و البته میزان تجربه بافنده دارد.
نحوه تشخیص فرش دستباف از ماشینی
همانطور که گفتیم، بافت فرشهاس دستباف فرآیند طولانی و سختی دارد که منجر به تولید فرشی بادوام و نرم میشود. در مقابل، فرشهای ماشینی با سرعت بالایی بافته میشوند و نسبت به مدلها دستباف، مقاومت کمتری دارند. با پیشرفت ماشینآلات فرشبافی، این سوال پیش میآید که آیا خریداران فرش میتوانند دستباف یا ماشینی بودن آن را تشخیص دهند؟
پاسخ مثبت است. روشهای تشخیص فرش دستباف خوب از فرشهای دستباف ماشینی امروزه برای پیشگیری از تقلب در فروش قالی دستباف، به کرات به کار گرفته میشوند. برخی از این روشهای تشخیصی عبارتاند از :
دقت به تار و پود پارچه و تشخیص گرههای سختی که در فرش دستباف وجود ندارد.
قیمت فرش
لطافت و نرمی فرش دستباف
دقت در طرح بافت که برای فرش ماشینی، طرح بدون خطا و کامل اجرا شده ولی در فرش دستباف، خطاهایی به چشم میخورد.
جمع بندی
درآمد قالی بافی در منزل، موضوعی است که بسیاری از بافندگان یا علاقه مندان به بافندگی را به خود مشغول کرده است. برای بسیاری از بافندگان یا صاحبان کسب و کار، این سوال وجود دارد که قالی بافی چقدر درآمد دارد و چه روش هایی برای کسب درآمد از آن وجود دارد.
در این مقاله از سری مقالات قالیشویی نوین، به بررسی درآمد قالی بافی در منزل پرداختیم و سه روش مختلف برای کسب درآمد از این هنر اصیل ایرانی را به شما معرفی کردیم. هرچند امروزه فرشهای ماشینی میتوانند تا حد زیادی شبیه به فرش دستباف باشند اما ارزش بالای فرش دستباف، باعث شده تا با روش هایی بتوان فرش دستباف و ماشینی را تشخیص داده و دسترنج مردان و زنان هنرمند بافنده ایرانی را به دست ایشان رساند. به هر حال، قالی دستباف یک محصول بادوام و ارزشمند است که پیشرفتهای کوچک و بزرگ در تکنولوژی روز، نمیتواند از ارزش آن بکاهد.