7 روش تشخیص فرش دستباف خوب بدانید تا سرتان کلاه نرود + خصوصیات و ویژگی ها

خیلی از افراد اعتقاد دارند تشخیص یک فرش دستباف خوب را صرفا باید به کارشناسان این حوزه سپرد. این یک حقیقت غیر قابل انکار است ولی خود شما هم می توانید با رعایت چند نکته ساده، کیفیت فرش های دستباف را تشخیص دهید. ایران از جمله برجسته ترین کشورهای تولید کننده فرش دستباف است. فرش های دستباف ایرانی به دلیل کیفیت فوق العاده و زیبایی بی اندازه خود، به کشورهای دیگر هم صادر می شوند.

دلیل محبوبیت بیش از حد فرش های ایرانی، ارزش افزوده ای است که بافندگان با دست های خود خلق کرده اند. حال که فرش دستباف ایرانی جزو کالاهای لوکس محسوب شده و تعرفه آن نسبت به فرش ماشینی بیشتر است، نیازمند دانستن اطلاعات جامعی در مورد آن هستیم. بنابراین روش های تشخیص فرش دستباف خوب را در این مطلب آورده ایم.

چه روش هایی برای تشخیص فرش دستباف خوب وجود دارد؟

همان طور که گفته شد، امروزه کارشناسان زیادی وظیفه تشخیص فرش دستباف خوب را به عهده دارند. آن ها از روی رنگ، بافت و طراحی به بسیاری از نکات در مورد فرش ها پی برده و این اطلاعات را در اختیار خریداران قرار می دهند تا خریدی مطمئن تر داشته باشند. از آن جایی که هر فروشنده ای برای مشتریان دلسوز نیست، بهتر است خودتان هم این اطلاعات را داشته باشید. در ادامه به 7 تا از پر کاربردترین روش های تشخیص کیفیت فرش دستباف اشاره خواهیم داشت.

1- توجه به درخشندگی فرش

فرش دستباف نسبت به نسخه های ماشینی یا غیراصل، درخشندگی و جلوه بهتری دارد. البته این مورد آن چنان به کارشناسی و کسب تجربه نیاز ندارد و با یک نگاه ساده هم می توان به اطلاعاتی در مورد براق بودن فرش ها پی برد. نه تنها خود فرش، بلکه پرزهای آن از متریالی هستند که درخشندگی آن ها کاملا واضح است. سعی کنید سر وقت فرش های دستبافی بروید که پرزهای نرم و براقی دارند.

این خصوصیت حس خوبی به شما می دهد و تمیز کردنشان هم ساده تر است. تقریبا تمام مشتریان به این نتیجه رسیده اند که شستن فرش دستباف با پرزهای خشن می تواند پروسه ای چالش برانگیز باشد. جدا از این ویژگی، ارزش هنری فرش های دستباف به این خاطر که با هنر دست ساخته شده، بالاتر است. این مورد استثنا ندارد و همواره مردم توجه بیشتری نسبت به این فرش ها برای استفاده در منازل دارند.

2- بررسی رنگ ندادن فرش

متاسفانه عده زیادی از مشتریان فرش های دستباف بدون اطلاعات کافی نسبت به خرید این محصولات اقدام کرده و روش تشخیص فرش دستباف را به خوبی نمی دانند. همه چیز در خرید و استفاده از این فرش ها برای آن ها خوب پیش می رود، تا این که آن را می شویند. آن گاه است که متوجه جنس و کیفیت نه چندان مطلوب این فرش ها می شوند. در زمان شستن فرش ها از چند راه می توان کیفیت بد آن ها را پیدا کرد.

یکی از آن ها رنگ پس دادن فرش است که دارندگان آن با این موضوع حسابی دست و پنجه نرم می کنند. برای همین، سوال بسیاری از مخاطبان این است که چطور می توان از قبل متوجه رنگ پس دادن فرش دستباف شد؟ حقیقتا راهکار ساده ای برای آن به چشم می خورد. در صورتی که انتهای پرزهای فرش رنگی متفاوت با سطح رویی آن داشته باشد، باید به کیفیت فرش شک کنید.

این تفاوت رنگ نشان از آن دارد که روی فرش در گذشته رنگ شده است و احتمال رنگ پس دادن در زمان شست و شو در قالیشویی و منزل بسیار زیاد خواهد بود. پیشنهاد می دهیم در این شرایط به علم و اطلاعات خود بسنده کنید و صحبت های فروشندگان در اولویت های بعدی قرار داشته باشد.

3- ویژگی های انواع فرش های دستباف

در ادامه نحوه تشخیص فرش دستباف خوب، باید بدانید خود فرش های دستباف انواعی دارند و هر یک براساس کاربردها و ویژگی ها توسط مشتریان انتخاب می شوند. سه قالب ترنج، خشتی و افشان از مهم ترین و پرفروش ترین انواع این فرش ها هستند و معمولا طرفداران ترنج بیشتر است. بیشتر فرش های دستبافی که در خانه های مردم مشاهده می کنید از نوع ترنج ساخته شده اند.

طرح ترنج به صورت حاشیه های پهن در هر طرف و همچنین شکلی بیضی یا دایره ای مانند است تا بخش های مهم منزل را بسیار زیبا کند. جالب است بدانید هنوز هم برای ساخت قالب و طرح ترنج از دوران اشکانیان الهام می گیرند. شاید تصورتان از نما و طرح برخی فرش های ترنج این باشد که با محصولی قدیمی و سنتی سر و کار دارید، اما برخی از آن ها کاملا جدید هستند.

این در حالی است که فرش های افشان و خشتی معمولا بزرگ تر از ترنج هستند و برای سایر بخش های پذیرایی یا اتاق های خواب استفاده می شوند. بنابراین تعرفه، کیفیت ساخت و اهمیت فرش های ترنج در بسیاری موارد بیشتر از قالب های دیگر است. شما در ابتدا باید ببینید برای کدام قسمت منزل نیازمند فرش دستباف هستید، سپس آن را تهیه نمایید.

4- عدم تقارن در فرش دستباف

از دیگر ویژگی های فرش دستباف که شاید برای بسیاری از کاربران عجیب به نظر برسد، عدم وجود تقارن در برخی از آن ها است. از این رو که فرش های دستباف با دست ایجاد می شوند، شاید در قسمت های بالا و پایین آن اختلافی به لحاظ اندازه پیدا کنید. البته این اختلاف آن قدر نیست که کاملا به چشم بیاید و همچنین ایراد به شمار نمی رود. در صورتی که دقیقا اندازه بگیرید، شاید چند سانتی متر اختلاف بین قسمت های بالا و پایین فرش بیابید.

البته اگر بخواهید قالیچه های دستباف تهیه کنید، شاید اختلاف گفته شده مشهود باشد و این از نگاه مشتریان زیادی عیب بزرگی است. برای خرید فرش های کوچک و قالیچه ها حتما به تفاوت سایز دقت نمایید. از دیگر راه های تشخیص تفاوت اندازه به غیر از اندازه گیری، می توان تا کردن فرش را نام برد.

تنها تقارن اندازه در زمان خرید اهمیت ندارد، بلکه باید به تقارن رنگ آن هم توجه نشان دهید. این یعنی رنگ های به کار رفته در فرش باید کاملا متقارن و هم اندازه باشند تا زیبایی آن افزایش یابد. متاسفانه بسیاری از سازندگان فرش های دستباف این نکته را مدنظر قرار نمی دهند. برای بررسی هر چه بهتر، حتما فرش را در برابر نور زیاد قرار دهید.

همچنین احتمال این وجود دارد که سازندگانی از رنگ های تیره یا روشن تر برای تقارن یک فرش استفاده کرده باشند که در این حالت ارزش آن کاسته می شود. برای پیدا کردن خواب این فرش ها نیز نکته ای مهم وجود دارد؛ رنگ فرش ها در جهت خواب تیره تر از حالت عادی است. سازندگان برای تولید یک فرش دستباف خوب باید اشکال و طراحی هندسی آن را کامل کرده باشند.

5- حفظ کیفیت فرش دستباف

یک راه دیگر تشخیص فرش دستباف خوب، حفظ کیفیت آن در گذر زمان است. از همان ابتدا نمی توان به این نکته پی برد و در زمان خرید باید راه های دیگر را امتحان کرد. فرش های دستباف به عنوان تنها کفپوش هایی به شمار می روند که رنگ، درخشندگی و به طور کلی کیفیت خود را در گذر زمان از دست نمی دهند و همچنان به همان حالت ابتدایی خود باقی می مانند.

این در حالی است که کیفیت فرش های دیگر در اثر پا خوردن، نور و شستشوی زیاد دیگر مثل سابق نیست و در صورت مقایسه، متوجه این تفاوت ها خواهید شد. اگر فرش دستباف شما از مواد رنگرزی طبیعی به وجود آمده باشد، بیشتر به نفعتان خواهد بود. در هنگام خرید باید توجه کافی به وجود چنین مواد به کار رفته ای در فرش باشید که مقدار استفاده بیشتر آن ها در یک اثر، ارزش آن را افزایش خواهد داد. چنین فرش هایی هستند که قیمتشان در گذر زمان حتی بیشتر از قبل می شود.

6- استفاده از الیاف طبیعی

یکی از مزایا و ویژگی های فرش دستباف، استفاده از الیاف طبیعی در تمام قسمت های آن است. در نظر گرفتن این موضوع، تشخیص فرش دستباف خوب را ساده تر می کند. حتی اگر درصد کمی از فرش را الیاف مصنوعی پوشش داده باشد، آن فرش ارزش خود را از دست می دهد.

الیاف طبیعی خود خصوصیات برجسته فراوانی دارد. برای نمونه مناسب افراد مبتلا به آسم و حساسیت های دیگر است. بنابراین گزینه مناسبی برای تامین سلامت جسمانی افراد در طولانی مدت به شمار می رود. در حالی که مواد مصنوعی به کار رفته در فرش های ماشینی، حساسیت هایی را برای افراد مسن یا حتی کودکان به وجود آورند.

ساختار اصلی فرش دستباف شامل پشم، ابریشم و پنبه است و به همین خاطر، تولید الکتریسیته ساکن برای آن بی معنا خواهد بود؛ مشکلی که متاسفانه گاهی اوقات برای فرش های ماشینی رخ می دهد. مواد اولیه به کار رفته در فرش دستباف، عمر بالاتر آن را نیز تضمین خواهد داد.

طبق گفته کارشناسان این حوزه، عمر این فرش ها نسبت به کفپوش های دیگر موجود در بازار چندین برابر است. حتی هنوز هم فرش های دستباف مربوط به سالیان بسیار قدیم در بازار، منازل و موزه هایی یافت می شوند، در حالی که عمر فرش های ماشینی و دیگر موارد بیشتر از چند سال نخواهد بود.

7- سردی و گرمی فرش دستباف

خصوصیت جالب دیگر برای تشخیص فرش دستباف خوب، تغییر دمای آن در فصول مختلف است. معمولا فرش های خوب در فصول گرم مانند تابستان سرد و در فصول سرد همچون زمستان گرم می شوند. این باعث می شود نشستن یا استفاده از این فرش در ماه های متنوع سال، حس خوبی به دارندگان فرش انتقال دهد. چنین خصوصیتی هرگز برای فرش های ماشینی وجود ندارد و اتفاقا برعکس هم هست؛ یعنی همگام با دما پیش می روند.

سخن پایانی

در این مطلب به 7 روش تشخیص فرش دستباف خوب پرداختیم. در نظر گرفتن تمام این نکات در زمان خرید باعث صرفه جویی در هزینه ها و خریدی با کیفیت تر می شود. با تمام خصوصیات فرش دستباف که گفته شد، خرید این محصولات کاملا منطقی است و باید به دنبال فروشگاه های معتبری باشید که تمام مشتریان از آن رضایت دارند.

ضمنا این نکته را به یاد داشته باشید که فرش دستباف نماد ملت ایران است و با خرید آن، به فرهنگ و آداب و رسوم ایرانی نیز احترام خواهید گذاشت. متاسفانه فروشندگان زیادی اطلاعات لازم برای فروش را در اختیار مشتریان خود قرار نمی دهند. البته برای دانستن روش تشخیص فرش دستباف نباید به همین موارد بسنده کرد و گزینه های مهم دیگری هم موجود هستند. شما چه روش های دیگری را می شناسید؟ حتما آن را با دوستانتان به اشتراک بگذارید.