شستشوی فرش دستبافت در خانه اقدام کاملاً ریسکی است. این فرشها خصوصاً مدلهای آنتیک با استفاده از الیافهای حساس پشمی و یا ابریشمی بافته شده که ممکن است نسبت به شوینده مورد استفاده شما کاملاً حساس باشند. شستشوی بیضابطه و بدون در نظر گرفتن ملاحظات ایمنی امکان تغییر رنگ، جابجایی رنگها و یا آسیب به الیاف حساس فرشهای دستبافت را به دنبال دارد. بهترین و ایمنترین روش، سپردن فرشهای دستبافت به مراکز خدمات قالیشویی تخصصی و معتبر است. مراکزی که برای شستشوی فرشهای حساس دستبافت برنامه دارند و میدانند که از چه نوع مواد شوینده مخصوصی استفاده کنند. اما اگر اصرار دارید که شستشوی فرش دستبافت را در خانه انجام دهید، این مقاله را تا انتها مطالعه کنید. زیرا با جزئیات از ترفندها و نکات شستشوی فرش دستبافت بدون احتمال آسیب به بافت و یا رنگ آنها صحبت کردهایم.
چرا فرشهای دستبافت آسیب پذیر هستند؟
شستشوی فرش دستبافت باید با ظرافت کامل و البته انتخاب بهترین مواد شوینده مناسب الیاف فرش انجام شود. اما این فرشها به مراتب از فرشهای ماشینی آسیب پذیرتر هستند. دلایل اصلی آسیب پذیری فرشهای دستبافت به قرار زیر است:
از مواد طبیعی در بافت استفاده شده است
اکثر فرشهای دستبافت با استفاده از الیافهای پنبهای، پشمی و یا ابریشمی بافته شدهاند. این الیاف طبیعی رنگ و رطوبت را به شدت جذب میکنند. همین خاصیت باعث شده تا در برابر مواد شوینده نامناسب و یا آب داغ شدیداً حساس بوده و رنگ خود را از دست بدهند.
روش رنگرزی سنتی دارند
رنگرزی الیاف فرشهای دستبافت قدیمی کاملا سنتی است. هنوز هم بسیاری از الیافهای طبیعی را با روشهای سنتی رنگآمیزی میکنند. در تکنیکهای سنتی از رنگهای گیاهی طبیعی استفاده شده که به نسبت ثبات کمی دارند. شستشوی غیر اصولی، آب گرم و یا شوینده نامناسب کافی است تا رنگ طبیعی الیاف فرش دستبافت حل شده و یا رنگها در یکدیگر مخلوط شوند.
هشدارهایی قبل از شستشوی فرش دستبافت
حالا که میدانید چرا فرشهای دستبافت حساس و آسیب پذیر هستند، آیا باز هم علاقه دارید که آنها را در خانه بشویید؟ و یا از خدمات بهترین قالیشویی تهران استفاده کنید؟ اگر همچنان قصد شستشو در منزل را دارید، چند هشدار را جدی گرفته و حتماً رعایت کنید:
- اگر فرش شما قدیمی، بسیار ارزشمند، ابریشمی و یا آنتیک است به هیچ وجه خودتان برای شستشو اقدام نکنید. حتماً از مراکز قالیشویی با خدمات شستشوی فرش دستبافت کمک بگیرید.
- با یک پارچه سفید تمیز و اندکی مرطوب تست ثبات رنگ بگیرید. پارچه را روی قسمتهای پررنگ فرش بکشید. اگر حتی ذرهای رنگ به پارچه منتقل شد، از شستشوی معمولی خودداری کنید.
- استفاده از پودر لباسشویی، مایع رختشویی، صابون، وایتکس، جوهر نمک و یا هر نوع شوینده قوی خانگی ممنوع است.
- هرگز از آب داغ استفاده نکنید. آب داغ منافذ الیاف پشم و یا پنبه را باز کرده و باعث خروج سریع رنگ میشود.
- از ایجاد کف زیاد هنگام شستشو جلوگیری کنید. آبکشی کف زیاد دشوار است.
- فرش را در مقابل تابش مستقیم نور خورشید و یا در مجاورت حرارت مستقیم بخاری خشک نکنید.
مراحل شستشوی ایمن فرش دستبافت در خانه
اگر میتوانید تمام هشدارهای بخش قبلی را رعایت کرده و با حوصله فرش ارزشمند دستبافت را در خانه بشویید، مقدمات کار را فراهم کرده و مراحل را با دقت یکی پس از دیگری سپری کنید:
مرحله اول: گردگیری و خاکگیری کامل
فرش دستبافت را در فضای باز به دور از تابش مستقیم آفتاب پهن کرده و با چوبک مناسب نرم یا با دست آن را بکوبانید تا خاک و غبار عمق فرش خارج شود. یک مرحله جاروکشی با قدرت مکش متوسط نیز سودمند است.
مرحله دوم: بررسی ثبات رنگ
حتماً تا قبل از فرش شویی تست ثبات رنگ را انجام دهید. یک پارچه سفید و مرطوب را روی بخشهای پررنگ و مختلف فرش کشیده و انتقال رنگ به پارچه را بررسی کنید. اگر حتی مقدار کمی رنگ به پارچه منتقل میشود، حتماً از افراد متخصص در زمینه شستشوی فرشهای دستبافت کمک بگیرید.
مرحله سوم: آماده کردن مواد شوینده
شامپو فرش بهترین شوینده خانگی است. اما میتوانید از ترکیب مایع ظرفشویی ملایم بدون رنگ با چند قاشق غذاخوری سرکه سفید در یک سطل آب سرد شوینده ایدهآل خانگی تهیه کنید. اضافه کردن سرکه به ثبات رنگ فرش کمک میکند.
در مراکز معتبر قالیشویی تهران ترکیب ایدهآلی برای تهیه انواع شوینده با PH خنثی دارند. استادکاران مرکز قالیشویی به خوبی میدانند که چگونه از میان فهرست انواع شویندههای صنعتی، یک ترکیب با PH خنثی حاوی نرم کننده و اضافه کردن عامل تثبیت کننده رنگ استفاده کنند.
مرحله چهارم: آغاز شستشوی فرش دستبافت
مواد شوینده را به خوبی در آب حل کنید تا کف زیادی تولید نشود. کف زیاد فرایند شستشوی فرش را سخت و آبکشی را طولانی و ناقص میکند. شستشوی اصولی بخشی از نرخ قالیشویی است . اما برای انجام شستشوی اصولی فرش این ترتیب را انجام دهید:
- فرش را روی یک سطح کاملا صاف، تمیز و اندک شیبدار پهن کنید تا آب به راحتی از آن خارج شود.
- یک اسفنج یا یک تکه پارچه نرم را در محلول شوینده فرو برده و کاملاً بچلانید تا فقط رطوبت باقی بماند.
- به آرامی و در جهت خواب پرزهای فرش قسمت به قسمت اسفنج یا پارچه مرطوب را بکشید. جداً از هر نوع مالش شدید و یا حرکات دایرهای خودداری کنید.
- شستشو را از بخشهای کمرنگ فرش آغاز کرده و سپس به سراغ بخشهای پررنگ و یا پرتراکم بروید. این کار از انتقال رنگ جلوگیری میکند.
مرحله پنجم: آبکشی فرش دستبافت
آبکشی مهمترین مرحله برای شستشوی فرش دستبافت است. زیرا باقی ماندن مواد شوینده در فرش باعث جذب خاک و کدر شدن رنگهای فرش میشود. اما مرحله آبکشی برای شستشوی فرش دستبافت اصلاً شبیه به فرشهای ماشینی نیست.
یک تکه اسفنج و یا پارچه نرم و تمیز را به آب سرد و بدون املاح آغشته کنید. از همین تکه اسفنج تمیز خیس شده برای آبکشی بخش به بخش فرش استفاده کنید. مرحله آبکشی را آنقدر ادامه دهید تا مطمئن شوید که هیچ ماده شوینده و یا کف در عمق بافت فرش باقی نمانده است.
مرحله ششم: خشک کردن
خشک کردن اصولی قدم نهایی اما بسیار کلیدی شستشوی فرش دستبافت است. برای خشک کردن اصولی بعد از پایان شستشوی فرش دستبافت نکات زیر را رعایت کنید:
- بعد از اتمام آبکشی از یک تی با تیغه پلاستیکی و یا یک کاردک لاستیکی، آب اضافی فرش را در جهت خواب پرزها بگیرید.
- فرشها را در مکانی با تهویه مناسب اما دور از تابش مستقیم نور خورشید پهن کنید تا خشک شود.
- فرش را به شکلی پهن کنید که هوا از زیر و روی آن جریان داشته باشد. بهترین حالت، آویزان کردن روی دو میله یا دو طناب موازی است.
- در طول خشک شدن، فرش را پشت و رو کنید تا تمام بخشهای آن به شکل یکنواخت خشک شود.
نکات لکه بری فرش دستبافت
لکهبری ماجرای کاملاً متفاوت شستشوی فرش دستبافت است. اما به هر حال وقتی برای تمیز کردن فرشهای دستبافت اقدام کردهاید، قاعدتاً علاقه دارید تا از شر هر نوع لکه نیز خلاص شوید. برای لکههای خاص در مراحل شستشوی فرش دستبافت این نکات را رعایت کنید:
لکههای مبتنی بر آب مانند چای، قهوه، آبمیوه و شیر
بلافاصله با دستمال، مایع اضافی را از طریق فشار دادن روی لکه جذب کنید. یک پارچه تمیز را به آب سرد مرطوب کرده و خوب بچلانید. پارچه را فقط روی لکه فشار دهید تا تمام رطوبت را جذب کند. از محلول آب سرد و چند قطره مایع ظرفشویی بسیار ملایم برای شستشوی محل لک استفاده کنید. سپس با یک پارچه سفید و مرطوب آن بخش را آبکشی کنید.
لکههای پروتئینی مانند خون، تخم مرغ یا استفراغ
هرگز از آب گرم برای لکهبری پروتئینها استفاده نکنید. آب گرم ترکیب پروتئین این نوع لکهها را منعقد کرده و نهایتاً ماندگار میکند. بهتر است با یک قاشق یا کاردک پلاستیکی مواد جامد را از روی فرش برداشته و سپس دستمال آغشته به آب سرد را روی لکه فشار دهید تا پاک شود.
لکههای روغن و چرب مانند کره، سس یا روغن
برای لکه های روغنی از پودر تالک استفاده کنید. روی لکه پودر تالک، جوش شیرین یا خاک رس خشک بریزید. بعد از ۳۰ دقیقه چربی جذب این مواد شده است. سپس جاروبرقی کشیده و پودرهای چرب را از روی فرش بردارید. برای برطرف کردن باقیمانده لکه حلالهای چربی از الکل سفید به مقدار کم و حساب شده استفاده کنید. حتماً از قبل تست ثبات رنگ انجام دهید.
جمعبندی: آیا برای شستشوی فرش دستبافت در خانه آماده هستید؟
اگر میتوانید تمام نکات گفته شده در این مقاله را اجرا کرده و رعایت کنید، شستشوی فرش دستبافت در خانه امکانپذیر است. در غیر این صورت عملاً دست به تهدید فرش ارزشمند دستباف زدهاید. اگر دغدغه شستشوی ایمن فرش دستباف را دارید، فقط کافی است با شماره 4 رقمی 1442 با قالیشویی نوین تماس بگیرید.
