تمیزی فرش‌ها با ظاهر درخشان و حس تازگی برای هر کسی مهم است. قطعاً حضور فرش‌های لک شده و یا پر از گرد و خاک در خانه را تحمل نمی‌کنید. اولین راه‌حل شستشوی فرش است. اما آیا مجاز به شستشوی زیاد فرش‌ها هستید؟ آیا شستشوی زیاد می‌تواند باعث کاهش عمر فرش شود؟
شستشوی فرش‌ها تا جایی مفید است. در غیر این صورت شستشوی پی در پی و غیر ضروری باعث فرسودگی الیاف‌ها، از بین رفتن روکش و رنگ‌ها و همچنین آسیب‌های جدی ناشی از رطوبت می‌شود. از طرفی یک شستشوی غیر حرفه‌ای کافی است تا سلامت فرش ارزشمند شما به خطر بیافتد. باید در دفعات شستشوی فرش‌ها اعتدال را رعایت کنید. از طرفی بهتر است که همیشه از خدمات قالیشویی حرفه‌ای برای هر بار شستشوی فرش‌ها استفاده کنید. در ادامه بررسی می‌کنیم که چرا شستشوی زیاد فرش‌ها مناسب نیست و خطر کاهش عمر فرش را به دنبال دارد.
منظور از کاهش عمر فرش چیست؟
یک فرش کهنه تا سال‌ها کارایی دارد. اما آیا چنین فرشی می‌تواند فضای خانه شما را متحول کرده و یا نقش تعیین کننده در دیزاین داشته باشد؟ قبل از آنکه از شستشوی زیاد فرش‌ها خرده بگیریم، بهتر است کاهش عمر فرش را بررسی کنید. اصولاً چه فرش‌هایی مستهلک شده و غیر قابل استفاده هستند؟
فرش‌هایی که استحکام و دوام خود را از دست داده‌اند
سابیدگی و نازک شدن پرزها، پارگی و سوراخ شدن و یا شل شدن گره‌ها نشانه‌هایی از فرش‌های مستهلک شده است. این فرش‌ها دیگر استحکام و انسجام سابق را ندارند و نمی‌توانند کارایی یک فرش تازه را تامین کنند. ظاهر به هم ریخته و یا حالت چروکیده و حتی نخ نما در این فرش‌ها غیر قابل تحمل است.
فرش‌هایی که ظاهر و زیبایی خود را از دست داده‌اند
کمرنگ شدن و محو شدن رنگ‌ها، ایجاد ظاهر کهنه و فرسوده و در موارد جدی پیدا شدن مناطق کچل (بی پرز) در سطح فرش همگی نشانه‌های رنگ و رو باختن است. فرش‌هایی که دیگر مانند سابق زیبا نیستند، بلکه برعکس حس کهنگی را القا می‌کنند. این کهنگی با شستشوی فرش نیز از بین نمی‌رود.
فرش‌هایی که ویژگی‌های فیزیکی مطلوب ندارند
ممکن است ظاهر فرش سالم و حتی بسیار زیبا باشد، اما در بطن فرش با ساختار فرسوده روبرو باشید. مانند زمانیکه فرش نرمی و لطافت اولیه خود را از دست داده و یا پرزها دیگر آن خاصیت ارتجاعی را ندارند. چنین فرش‌هایی حس موکتی دارند و دیگر نمی‌توانند نقش یک فرش اصیل را در خانه بازی کنند.
فرش‌هایی که مشکلات پنهان و دائمی دارند
عموم فرش‌های کهنه دیگر ساختار یکدست و مسطح را ندارند. این فرش‌ها دیگر صاف در خانه پهن نمی‌شوند. حتی ممکن است یک بوی نامطبوع دائمی گرفته باشند و یا در بافت آنها مقدار زیادی قارچ و کپک نشسته که باعث حساسیت می‌شوند. این فرش‌ها به ظاهر زیبا اما در باطن کاملاً فرسوده هستند.
شستشوی متوالی فرش‌ها کم و بیش در تمامی این نشانه‌های کاهش عمر فرش نقش دارد. از بوی نامطبوع گرفته تا شل شدن گره‌ها از نتایج شستشوی غیرحرفه‌ای است. هرچند باید از خدمات قالیشویی حرفه‌ای استفاده کنید، ولی قرار نیست تا به هر بهانه بارها و بارها فرش‌های ارزشمند خانه را بشویید.
دلایل اصلی کاهش عمر فرش در اثر شستشوی زیاد
یک فرش خوب با عمر طبیعی ۲۰ سال را در نظر بگیرید. اگر به درستی از آن نگهداری شود و به تعداد کافی شستشو گردد، پس از ۱۰ سال همچنان رنگ‌هایش شاداب هستند و دارای پرزهای سالم و یکدستی است. حتی می‌توانید حس نرمی و دلچسب بودن بافت فرش را تجربه کنید. اما اگر همین فرش را بارها و بارها به روش‌های غیر اصولی بشویید، پس از ۵ الی ۶ سال با مشکلاتی مانند رنگ پریدگی، کدر شدن بافت فرش و یا پرزهای زبر و سخت روبرو هستید. در این حالت می‌گوییم که عمر مفید فرش کاهش پیدا کرده است. یعنی فرش خیلی زودتر از زمانیکه انتظار داریم، نیاز به تعویض دارد. اما چه دلایلی باعث کاهش عمر فرش می‌شوند؟
فرسودگی الیاف
هر بار شستشوی فرش حتی به روش‌های کاملاً اصولی و خیلی ملایم مقداری سایش روی الیاف فرش ایجاد می‌کند. حالا زمانیکه مکرر فرش‌های خانه را می‌شویید، سرعت سایش و نازک شدن پرزها را افزایش داده‌اید. در نتیجه الیاف فرش خیلی سریع نازک شده و دیگر قدرت ارتجاعی و یا بافت یکدست سابق را ندارد. این الیاف‌ها حالا کدر، پوسیده و خیلی خشک هستند.
از بین رفتن روکش و رنگ‌ها
برای تهیه الیاف رنگی انواع فرش معمولاً از روکش‌های تثبیت کننده استفاده می‌کنند. این روکش نوعی ماده شیمیایی بی‌رنگ و بی‌ضرر است که از سابیده شدن رنگ‌ها جلوگیری می‌کند. اما با شستشوی زیاد به تدریج این لایه محافظ از بین می‌رود و دیگر چیزی باقی نمی‌ماند که از ثبات رنگ فرش‌ها محافظت کند. به تدریج پرزهای فرش کمرنگ شده و حتی ممکن است با مشکل بسیار جدی مهاجرت رنگ روبرو شوید. در این صورت مواد شیمیایی شوینده، رنگ الیاف را در خود حل کرده و به بخش‌های کناری فرش می‌فرستد.
آسیب‌های ناشی از رطوبت
اگر فرش را می‌شویید، باید به سرعت آن را خشک کنید. در مراکز معتبر قالیشویی شمال تهران از تکنیک هوای گرم برای خشک کردن سریع فرش‌ها استفاده می‌کنند. اما اگر پروسه خشک شدن فرش‌ها طولانی شود، رطوبت باقیمانده در فرش باعث مشکلات جدی خواهد شد. مشکلاتی که هر کدام زمینه‌ساز کاهش عمر فرش هستند. مانند:
بوی نم و کپک
باقی ماندن رطوبت در فرش باعث رشد کپک و قارچ می‌شود. شستشوی زیاد بر این مشکل دامن می‌زند. علاوه بر اینکه رطوبت باقیمانده در فرش بوی نامطبوع دارد، رشد کپک و قارچ این شرایط را بدتر می‌کند. تا جایی که فرش شما با آنکه به ظاهر تمیز است، اما یک بوی دائمی زننده دارد. جدا از این، رشد کپک و قارچ در بافت فرش برای سلامتی اهالی خانه نیز خطرناک است.
پوسیدگی تار و پود
رطوبت به همه جای فرش سرک می‌کشد و تمام نخ‌های آن را می‌پوشاند. شاید پوسیده شدن پرزها فقط ظاهر فرش را تخریب کند، اما پوسیده شدن تار و پود ساختار فرش را نابود کرده و عملاً تهدیدی برای استفاده طولانی مدت از فرش است. فرش‌هایی که تاروپود فرسوده دارند، به راحتی پاره می‌شوند.
جمع شدن و تغییر سایز فرش
خشک کردن اصولی، هنر شستشوی فرش است. در غیر این صورت ممکن است با چالش‌های عجیبی روبرو شوید. مانند زمانیکه الیاف فرش به علت جنس و خشک شدن غیر اصولی جمع شده و سایز فرش تغییر می‌کند. این شرایط بیشتر زمانی اتفاق می‌افتد که فرش‌ها را در شرایط کاملاً غیر اصولی خشک کنید. پهن کردن در مقابل تابش تند نور خورشید مهمترین عامل تغییر سایز فرش است. شستشوی زیاد و باقی ماندن مکرر رطوبت در فرش خطر تغییر سایز آن را دوچندان می‌کند.
استفاده از مواد شوینده نامناسب
شستشوی مکرر فرش‌ها به معنای استفاده مکرر از مواد شوینده است. هر ماده شوینده نیز یک عامل شیمیایی محرک محسوب می‌شود. حتی شوینده خنثی و یا کاملاً تخصصی فرش در اثر شستشوی مکرر آسیب زننده هستند. چه برسد که بخواهید از شوینده‌های نامناسب مانند پودر لباسشویی، صابون و یا شوینده‌های قلیایی استفاده کنید. باقی ماندن مواد شوینده باعث خشکی و رنگ پریدگی فرش می‌شود. البته توصیه می‌کنیم که از مراکز معتبر قالیشویی تهران استفاده کنید. در این مراکز از شوینده‌های استاندارد و مناسب هر فرش استفاده می‌کنند.
چه زمانی باید فرش را شست؟
حالا که از تاثیر شستشوی مکرر فرش‌ها در کاهش عمر فرش می‌دانید، قاعدتاً سوال دیگری در ذهن شما نقش بسته است. اینکه چه زمانی برای شستن فرش‌ها اقدام کنیم؟ آیا باید منتظر بمانیم که فرش حسابی کثیف شود؟ و یا در هر صورت برای بازه زمان‌های معین اقدام کنید؟ در شرایط کلی توصیه می‌کنیم که هر یک الی سه سال یکبار آن‌هم بسته به میزان رفت و آمد و یا نوع آلودگی‌ها برای شستشوی اساسی فرش‌ها اقدام کنید. برای بهترین قیمت قالیشویی با مرکز نوین تماس بگیرید. ولی چند توصیه را رعایت کنید:
- فرش خانه‌های کم تردد را هر دو الی سه سال یک بار بشویید. با جاروکشی منظم، این فرش‌ها برای مدت‌ها تمیز باقی می‌مانند.
- فرش خانه‌های پر تردد و یا خانه‌هایی که از حیوانات خانگی نگهداری می‌کنند را هر یک الی دو سال بشویید.
- فرش زیر میز ناهارخوری را سالی یک بار بشویید. لای پرز این فرش‌ها عموماً پر از باقیمانده غذا است.
- فرش‌های جلوی درب ورودی خانه و یا در مسیر راهروها را سالی یک بار شستشوی اساسی کنید. این فرش‌ها در معرض مستقیم خاک، شن و رطوبت هستند.
موارد استثنایی شستشوی فرش
رعایت بازه زمانی شستشوی فرش برای جلوگیری از کاهش عمر فرش سودمند است. اما همیشه شرایط خاصی وجود دارد. شرایطی که چاره‌ای جز شستشوی اساسی فرش ندارید. البته در این شرایط حتماً از خدمات قالی شویی حرفه‌ای استفاده کنید. مواردی مانند:
- سطح فرش کدر شده و حتی پس از جارو کشیدن درخشندگی و شفافیت رنگ‌های اولیه را ندارد.
- فرش بوی نامطبوع می‌دهد. تا جاییکه با راه رفتن روی فرش بوی نامطبوع را به خوبی حس می‌کنید.
- پرزهای فرش حالت سفت و چسبنده دارند. این سفتی به علت انباشت گرد و غبار است.
- پرزهای فرش کوبیده هستند و دیگر انطاف پذیری اولیه خود را ندارند.
بیشتر بخوانید: عوامل پوسیدگی انواع فرش
توصیه‌هایی برای افزایش طول عمر فرش
کثیف شدن فرش‌ها اجتناب ناپذیر است. ولی این دلیل نمی‌شود تا دائماً و پی در پی شستشوی اساسی را تجربه کنید. شستشوی فرش در آخرین مرحله پاکیزگی است. زمانیکه عمق آلودگی‌ها زیاد است و یا مدت زمان طولانی از آخرین شستشوی فرش‌ها گذشته است. با این وجود چند توصیه برای افزایش عمر فرش‌ها و نیاز کمتر به شستشوی اساسی را جدی بگیرید:
- فرش‌ها را مکرر و هفتگی جارو کنید. با جاروکشی منظم نیاز کمتری به شستشوی فرش دارید.
- هر نوع لکه را به سرعت برطرف کنید. البته از تکنیک‌های اصولی رفع لکه استفاده کنید.
- از مراکز قالیشویی معتبر برای شستشوی فرش‌ها استفاده کنید. داشتن شماره قالیشویی معتبر همیشه سودمند است.
- فرش‌ها را در محیط با تهویه مناسب و دور از نور مستقیم خورشید به سرعت خشک کنید.
رعایت این نکات علاوه بر اینکه نیاز به شستشوی اساسی فرش را کمتر می‌کند، در افزایش طول عمر مفید فرش‌ها نیز تأثیرگذار است. اگر به خدمات قالیشویی غرب تهران نیاز دارید، کافی است با مرکز قالیشویی نوین تماس بگیرید. در مرکز نوین هر فرش با توجه به عمق آلودگی‌ها و شوینده‌های مناسب و تخصصی شستشو خواهد شد.
