اصطلاح چله فرش چیست ؟

هرچند که در زبان فارسی از واژه‌های مختلفی همچون قالی، گلیم، زیلو و … برای انواع زیراندازها استفاده می‌شود اما واژه عربی فرش مدت‌زمان زیادی است که مورد استفاده قرار می‌گیرد و به همین دلیل اصطلاحات متعددی که در آن استفاده می‌شود زیاد به گوش می‌خورد. چله فرش یکی از رایج‌ترین اصطلاحاتی است که استفاده می‌شود. در حقیقت چله فرش همان تار فرش است که به عنوان پایه و اساس ساخت فرش شناخته می‌شود. در ادامه مطلب به بررسی بیشتر اصطلاح چله و همچنین تفاوت‌های چله ابریشم و چله پشم در قالی‌بافی پرداخته خواهد شد.

چله فرش چیست؟

همانطور که گفته شد در هنر و صنعت قالی‌بافی بیش از ده‌ها اصطلاح مختلف وجود دارد اما واژه‌های تار و پود بیشتر از سایرین به گوش می‌خورند. در حقیقت چله فرش همان تار است. چله یا تار به نخ‌های نازکی گفته می‌شوند که بر روی دار قالی نصب می‌شوند و به شکل چندلا و پرپیچ‌وتاب خواهند بود. این تارها به صورت عمودی بر روی دار نصب می‌شوند و وظیفه اصلی آنها نگهداری گره‌ها روی فرش است. چله می‌تواند از مواد مختلفی همچون پنبه، ابریشم و پشم تولید شود اما چله‌های ابریشمی و پشمی رواج بسیار بیشتری دارند.

انواع روش‌های چله کشی

چله‌کشی فرش و قالی، چله کشی گلیم و … امروزه می‌توانند به روش‌های مختلفی انجام شوند اما در حقیقت چند روش آنها از اعتبار و شهرت بیشتری برخوردار است. از جمله رایج‌ترین روش‌های چله‌کشی می‌توان به چله‌کشی ترکی، چله‌کشی فارسی و چله‌کشی تلفیقی اشاره کرد که هرکدام از آنها می‌توانند کاربردها و قابلیت‌های خاص خود را داشته باشند. می‌توان گفت بهترین روش چله‌کشی در فرش‌ها، گلیم‌ها و … چله‌کشی ترکی است که میزان تسلط بافنده بر روی فرش بیشتر است و فرش‌ها با نظم بیشتری بافته می‌شوند هرچند که می‌تواند معایبی نیز داشته باشد.

چله فرش ابریشم

فرش‌هایی که نخ چله آنها از جنس ابریشم است فرش چله ابریشم می‌نامند. چله این فرش‌ها در حقیقت ظرافت و باریکی ویژه‌ای داشته و در عین حال بسیار مقاوم هستند. این فرش‌ها معمولاً از زیبایی و ظرافت بالایی برخوردارند و بسیار چشم نوازند. بیشترین کاربرد چله‌های ابریشمی برای طرح‌های ریزبافت و خاص است و می‌توان در انواع رنگ‌های مختلف وجود داشته باشد. اگرچه تارهای نخ در چله ابریشم بسیار نازک هستند اما دوام بسیار بالایی دارند و می‌توانند برای فرش‌های هنر و دکوراتیو استفاده شوند. معمولاً از چله‌های ابریشمی برای تابلوفرش‌ها استفاده می‌شود چرا که هم قیمت بالاتری دارند و از ظرافت خوبی برخوردارند. چله‌های ابریشمی می‌توانند درجه‌بندی‌های متفاوتی داشته باشند که هر کدام از میزان نرمی و لطافت خاصی برخوردارند.

چله فرش پشم

پشم گوسفندان از رایج‌ترین مواد در چله‌کشی فرش‌ها، گلیم‌ها و… هستند. پشم با روش‌های متفاوت و متنوعی به نخ تبدیل می‌شود و با توجه به دوام و استحکام بالایی که دارد می‌تواند به عنوان چله استفاده شود. این نخ‌ها می‌توانند در برابر گرما، رطوبت و … مقاومت بالایی داشته و از طول عمر بالایی برخوردار باشند. البته از پشم و ابریشم می‌توان به عنوان نخ خاب فرش نیز استفاده کرد. در مقاله‌ای با عنوان نخ خاب چیست؟ می‌توان اطلاعات مناسبی در مورد این نوع نخ‌ها کسب کرد.

تفاوت چله ابریشم و چله پشم در قالی بافی

نوع نخ چله می‌تواند حتی در تراکم فرش ماشینی نیز تأثیر داشته باشد. چرا که هر کدام از نخ‌های چله می‌توانند ضخامت خاصی داشته باشند و در نتیجه بر تراکم و ضخامت فرش‌ها تأثیر بگذارند. نوع چله در قالی‌بافی باید بر اساس نقشه فرش، رجشمار فرش، میزان ظرافت و نوع فرش تعیین شود و نمی‌توان برای هر نوع فرش از چله‌های ابریشمی یا پشمی استفاده کرد.

هر کدام از این نخ‌های چله می‌توانند مزایا و معایب خاص خود را داشته باشند و در فرش‌های ویژه‌ای کاربرد داشته باشند. از مهم‌ترین تفاوت‌های این دو نوع چله فرش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فرش‌های بافته‌شده با چله ابریشمی ظرافت بیشتری دارند.
• فرش‌های چله ابریشمی از قیمت بیشتری برخوردارند.
• مرغوبیت و کیفیت فرش‌های چله ابریشمی بسیار بیشتر از فرش‌های چله پشمی است.
• این فرش‌ها می‌توانند نرمی و لطافت بیشتری در مقایسه با فرش‌های چله پشمی داشته باشند
• فرش‌های چله پشمی از ضخامت بیشتری برخوردار بوده و در مقایسه با فرش‌های ابریشمی زبرتر هستند.
• فرش‌هایی با چله پشم می‌توانند در برابر حرارت، رطوبت و … مقاومت بیشتری داشته باشند.
• فرش‌های چله پشمی قیمت مناسب‌تری دارند و می‌توانند برای بخش‌های پرترافیک منازل استفاده شوند.
• فرش پشمی می‌تواند گزینه بهتری برای مناطق سرد و کوهستانی باشد.
• فرش‌های چله پشمی می‌توانند نقش و تأثیر زیادی در تسکین دردها، بهبود گردش خون بدن، خواب راحت و … داشته باشند.

انتخاب نوع چله کشی فرش

همانطور که گفته شد هر کدام از چله های ابریشمی و پشمی می‌توانند مزایا و معایب خاص خود را داشته باشند و برای انتخاب هر کدام از آنها لازم است که به نکات و فاکتورهای مختلفی همچون قیمت، ابعاد فرش، محل و موقعیت مورد استفاده، رنگ فرش، تراکم فرش و … توجه شود. به صورت کلی می‌تواند برای داشتن انتخاب درست و مناسب‌تر از خدمات مشاوره‌ای بهترین قالیشویی استفاده شود. کارشناسان شرکت‌های قالیشویی می‌توانند با ارائه اطلاعات جامع و کامل به افراد در انتخاب نوع چله و فرش کمک ویژه‌ای بکنند.

تأثیر چله فرش در شستشوی آن

نوع جنس نخ چله، روش چله‌کشی و کیفیت چله‌کشی فرش و گلیم و … می‌تواند تأثیر ویژه‌ای بر روی روش‌های شستشو و مواد مورد استفاده داشته باشد. در شستن فرش و شستن گلیم و … لازم است که حتما به نخ چله و نحوه چله‌کشی توجه شود و بر اساس ویژگی‌های آن از روش‌ها و مواد شوینده مختلف استفاده شود تا آسیب و خسارت به فرش یا گلیم وارد نشود. بهترین روش برای شستن انواع فرش‌ها و گلیم‌های چله ابریشمی یا پشمی استفاده از خدمات شرکت‌های قالیشویی است چرا که این شرکت‌ها از نیروهای متخصص، تجهیزات مدرن و مواد شوینده مناسب استفاده می‌کنند.

جمع‌بندی نهایی

امروزه از مواد و نخ‌های متعدد متفاوتی برای چله‌کشی فرش‌ها استفاده می‌شود که پشم و ابریشم رایج‌ترین آنها هستند هر کدام از چله های ابریشمی و پشمی می‌توانند ویژگی‌ها و قابلیت‌های متعددی داشته باشند. مهم‌ترین تفاوت این چله‌ها در میزان کیفیت و مرغوبیت، میزان ضخامت و ظرافت، قیمت، مقاومت در برابر رطوبت و حرارت و … می‌باشند که در هر کدام از این فاکتورها یکی بر دیگری برتری دارد.