کلر یک ماده رایج سفید کننده است، اما قرار نیست تا از آن بیهوا و بدون رعایت نکات اصولی برای شستشوی فرشها استفاده کنید. شاید جایی شنیده باشید که از کلر برای لکهبری فرشها استفاده میکنند. ولی در هر صورت استفاده از کلر برای شستن فرش یک اقدام حساس و حتی خطرناک است و ممکن است کیفیت رنگهای فرش را از دست دهید.
در شرایط کلی استفاده از کلر برای شستن فرش را توصیه نمیکنیم. کافی است در بهکارگیری از این شوینده قوی بیاحتیاطی کنید تا فاجعه بار شود. سفید کردن و از بین بردن رنگها، تخریب و ضعیف کردن الیافها و حتی آسیبهای تنفسی به علت باقی ماندن این ماده شیمیایی در میان پرزها همگی چالشهای استفاده از کلر برای شستن فرش هستند. در مرکز معتبر قالیشویی تهران از شویندههای تخصصی برای شستشوی عمیق و لکهبری استفاده میکنند. اگر لکههای روی فرش اعصاب شما را خرد کرده و به هیچ حالت برطرف نمیشود، لطفاً ریسک نکنید. اجازه دهید تا اندکی بیشتر درباره حساسیتها و خطرات استفاده از کلر برای شستن فرشها صحبت کنیم.
کلر چه نوع شویندهای است؟
قبل از هر توضیحی بهتر است تا خود کلر را به عنوان یک شوینده قوی خانگی بشناسید. این ماده که همان آب ژاول یا وایتکس است، به اشتباه در جمع شویندهها وارد شده است. کلر اصلاً شوینده نیست، بلکه یک ماده سفید کننده و ضدعفونی کننده قوی است.
محلول سدیم هیپوکلریت (Naocl) یا همان وایتکس با عنوان کلر در خانهها برای سفید کنندگی عمیق الیاف پارچه و حتی سطوح سخت استفاده میشود. این ماده به سرعت قادر است تا با رنگدانهها و یا مواد آلی واکنش اکسیداسیون انجام داده و آنها را تجزیه و نهایتاً سطوح مختلف را بیرنگ کند. کلر یک تهدید جدی برای پارچههای رنگی، الیاف طبیعی و سطوح حساس است. قاعدتاً این سفید کننده قوی نمیتواند شوینده ایدهآل پرزهای رنگی فرش باشد. ولی ممکن است جایی دیده باشید که از محلول کلر برای لکهبری استفاده کنند. در این صورت آیا استفاده محدود از کلر به عنوان یک لکه بر قوی روی الیاف فرش توجیه پذیر است؟
خطرات استفاده از کلر برای شستن فرش
کلر یک عامل شیمیایی قدرتمند برای سفید کردن و گندزدایی است. این ماده هرگز نمیتواند جایگاه یک شوینده همه کاره را داشته باشد. البته در فرش شویی و برای موارد خیلی خاص ممکن است از محلول کلر استفاده کنند. ولی در کل بهتر است قید استفاده از کلر برای شستن فرشها به عنوان یک شوینده همه کاره و جادویی که قرار است هر نوع لکه را برطرف کند بزنید. اما این ماده چه خطراتی برای فرش دارد؟
سفید کردن و از بین بردن رنگ
استفاده از کلر برای شستن فرش خطر سفید شدن پرزها و در کل تخریب رنگ الیاف فرش را به دنبال دارد. البته اینطور نیست که یک لکه کاملاً سفید ایجاد شود. بلکه هالهای سفید یا اصطلاحا سایه دادن ایجاد میشود. در این صورت گویی بخشهایی از فرش دیگر طراوت و اصالت رنگی سابق را ندارند.
کلر یک ماده سفید کننده و اکسید کننده بسیار قوی است که رنگدانههای طبیعی و یا مصنوعی را تجزیه میکند. در نتیجه ممکن است لکههای سفید یا کمرنگ دائمی روی قسمتهای رنگی فرش ایجاد شود. برای همین حتی به مقدار کم از کلر در شستشوی فرش به شکل کامل استفاده نمیکنند.
تخریب و ضعیف کردن الیاف فرش
تهدید کلر فقط در تجزیه رنگها نیست. زیرا این ماده شیمیایی قوی حتی قادر است ساختار الیاف طبیعی و یا مصنوعی فرش را سوزانده و تخریب کند. استفاده از کلر برای شستن فرش ممکن است باعث شکنندگی و ضعف الیاف خصوصاً تار و پود فرش شود. در این صورت فرش مستعد پارگی است. اما در کل استفاده مکرر حتی به مقدار خیلی کم به مرور از درخشندگی و استحکام فرش میکاهد.
باقی ماندن بو و آسیبهای تنفسی
کلر بوی خیلی تندی دارد. احتمالاً در موقع استفاده از وایتکس متوجه این بوی زننده هستید. از طرفی بخرات کلر شدیداً سمی و خطرناک است. اگر از محلول کلر برای لکهبری یا شستشوی فرش استفاده کنید، ممکن است مقداری از این شوینده در لابلای پرزهای فرش باقی بماند. در این صورت فرش شما بوی بدی میگیرد. حتی میتواند باعث آسیبهای تنفسی خصوصاً در کودکان و سالمندان شود.
واکنشهای شیمیایی خطرناک
در روشهایی عجیب بارها گزارش شده که افرادی بیخبر از قدرت شیمیایی کلر آن را با دیگر شویندهها مثلاً پودر لباسشویی و یا مایع فرش شویی مخلوط میکنند. اما این اقدام واقعاً خطرناک است. کلر به سرعت با دیگر مواد شیمیایی واکنش داده و گازهای سمی و خفه کننده مانند گاز کلرامین را تولید میکند.
ایجاد نمک مضر
کلر محلول در آب در صورت تماس با پرزهای فرش مستعد تولید نمک (Nacl) است. این نمک ممکن است در اثر آبکشی ناقص در بافت فرش باقی بماند. همین نکته ناخواسته باعث جذب رطوبت، کپک زدگی، شوره زدن فرش و حتی خشکی و سفتی الیاف فرش میشود.
آیا هیچ استثنایی وجود دارد؟
استفاده از کلر برای شستن فرش غیر منطقی و واقعاً خطرناک است. بعید است کسی بخواهد محلول کلر را برای شستشوی کامل فرشها استفاده کند. اما بهکارگیری محلول کلر برای لکهبری متداول است. ولی این را بدانید که کلر لکه را پاک نمیکند، بلکه رنگ لکه را از بین میبرد. در این صورت ممکن است همزمان تهدیدی برای رنگ الیاف فرش نیز شود. تا جاییکه لکه را پاک میکنید، اما الیاف فرش سفید یا زرد میشوند. اگر واقعاً با لکههای جان سخت دست به گریبان هستید، بهتر است از خدمات قالیشویی حرفهای برای لکهبریهای عمیق استفاده کنید. در موارد خیلی خاص مثلاً فرشهای سفید با الیاف مصنوعی ارزان قیمت از محلول کلر برای لکهبری استفاده کنید. محلول کلر نیز باید با ترکیب یک قاشق غذاخوری کلر در یک سطل آب بزرگ تهیه شود. همچنین باید ابتدا اثر محلول کلر را در یک قسمت کوچک و مخفی فرش تست کنید. در صورتی که محلول تهدیدی برای رنگ فرش نیست، از آن در لکه بریها به شکل محدود و کاملاً حساب شده استفاده کنید.
جایگزینهای ایمن و مناسب چه هستند؟
در هر صورت استفاده از کلر برای شستن فرشها را توصیه نمیکنیم. ولی قطعاً همین حالا برای شما سوال است که با لکههای عمیق و جان سخت چه کنیم؟ آیا جایگزینهای ایمن و مناسب وجود دارد؟ برای لکهبری بهتر است جایگزینهای ایمن زیر را تجربه کنید:
- شویندههای مخصوص فرش یا لباسشوییهای ملایم و بدون رنگ
- جوش شیرین برای از بین بردن بو و لکههای سطحی
- سرکه سفید رقیق شده برای لکهبری مواد غذایی و از بین بردن بوی ادرار
- آب اکسیژن (پراکسید هیدروژن) به عنوان یک سفید کننده ملایم برای لکههای خوراکی روی فرشهای روشن
- انواع محلولهای پاک کننده تجاری مخصوص فرش
اگر از شویندههای تجاری و یا محلول سرکه و جوش شیرین در خانه استفاده میکنید، حتماً دستورالعمل لکهبری با این مواد را بررسی کرده و یادتان باشد که حتی ممکن است یک شوینده مجاز برای الیاف خاص فرش شما آسیب زننده باشد. بهترین پیشنهاد استفاده از خدمات بهترین قالیشویی تهران برای لکه بریهای عمیق است.
سخن پایانی: لطفاً کلر را فراموش کنید!
اگر یک لکه عمیق و جان سخت روی فرش، شما را آزار میدهد لطفاً ریسک نکنید و سراغ سفید کننده قوی مانند کلر نروید. هرگز نباید از کلر برای شستن، لکه گیری یا ضدعفونی کردن فرشها استفاده کنید. ریسک تخریب دائمی و غیرقابل جبران فرش بسیار زیاد است. اگر فرش با ارزشی در خانه دارید، اما لکههایی سخت روی آن باقی مانده که با هیچ شوینده و یا تکنیک متعارف بر طرف نمیشود، بهتر است از متخصصین این امر استفاده کنید. کافی است با شماره قالیشویی نوین تماس گرفته و درباره هر نوع لکه و هر نوع شرایط شستشوی فرش مشاوره شوید. نرخ قالیشویی برای لکه بریهای عمیق چندان متفاوت نیست و بهتر است خیلی نگران این لکهها نباشید. زیرا ما میدانیم که چطور کاملاً ایمن سرسختترین آنها را برطرف کنیم.
